Uit het nieuwe Koopgedrag-onderzoek in de Randstad en Brabant komt, niet geheel verrassend, naar voren dat de omzet bij doelgericht winkelaanbod (DHZ, Huis & Tuin en elektronica) fors is gestegen. Maar het beeld dat de sector alleen maar profiteerde van de Corona-pandemie ligt genuanceerder. Ook lang niet alle winkels profiteerden, afhankelijk van de locatie waar ze gevestigd zijn.
Verschuivende koopstromen
Het marktaandeel van grootschalige locaties, waar zich een belangrijk deel van de doelgerichte winkels bevindt, steeg in 2021 ten opzichte van 2018. Het ging ten koste van de centrale en ondersteunende gebieden waar het aantal verkooppunten voor doelgericht en recreatief (mode, luxe & vrijetijd) aanbod daalde.
De toevloeiing nam met name bij gemeenten met (boven)regionale woonboulevards of retailparken toe. Ook de invloed van IKEA is significant. Gemeenten zoals Utrecht, Amersfoort, Delft en Son en Breugel wisten de meeste extra omzet van buiten de eigen gemeente naar zich toe te trekken. Het effect van lokaal kopen was niet zichtbaar, in tegendeel, er werden grotere afstanden overbrugt voor de doelgerichte aankopen.
Grotere groei online
De bestedingen in euro’s in fysieke winkels voor doelgerichte aankopen (bouwmarkten, woonwinkels en tuincentra) stegen, maar minder hard dan de online bestedingen. In woonartikelen was een sterke stijging zichtbaar, waarmee het online aandeel uitkwam op circa 22% van de totale bestedingen. In doe-het-zelf en tuinartikelen & planten bleef het online aandeel beperkt tot respectievelijk 6% en 5%.
Locaties krijgen bredere functie
Op de grootschalige locaties steeg, als enige van alle typen winkelgebieden, het aantal verkooppunten. En dat niet alleen. De functie van de grootschalige locaties lijkt zich te verbreden. Hoewel in absolute zin nog beperkt, steeg op de grootschalige concentraties de werkgelegenheid in horeca en cultuur & ontspanning relatief sterk.
Hogere bestedingen deels door Corona
De stijging van de bestedingen in het doelgerichte segment zijn niet alleen toe te schrijven aan de corona-omstandigheden. Meer aandacht voor de eigen woon(werk)plek en tuin en het vermijden van drukke (centrum)plekken hebben een impuls gegeven aan met name, de per auto, goed bereikbare grootschalige locaties. Maar de hogere bestedingen hangen ook sterk samen met de huidige hoogconjunctuur en de oververhitte woningmarkt. Het gemiddelde inkomen van huishoudens steeg in Nederland tussen 2016 en 2020 met 16,4%. En de bevolkingsgroei in het onderzoeksgebied was bovengemiddeld (3,7%). De huizenprijzen bleven stijgen, zo ook de overwaarde, bij een (te) krap aanbod. En verre vakanties konden geen doorgang vinden. Een mix van factoren die voor de doelgerichte sector goed heeft uitgepakt.
Anticyclisch handelen
Dat the sky is the limit niet opgaat, hebben de ondernemers in de doelgerichte sector deze eeuw al een meerdere keren ondervonden, zeker in de periode 2009-2014. Onderliggende problematiek zoals de uit de hand gelopen groei in woonboulevards, met ook afgelopen jaren opnieuw een stijging in verkooppunten; de nog sterkere stijging in online en (mogelijk) het einde van de hoogconjunctuur, vraagt om zorgvuldige keuzes .
Binnensteden en buitensteden hebben ieder hun eigen unieke functie en positie. We moeten ons ervan bewust te zijn dat verdere verruiming van de mogelijkheden voor branches op grootschalige locaties negatief kan uitpakken op de binnensteden waar het reguliere aanbod al onder druk staat.
Lees hier meer over het Koopstromenonderzoek 2021.
