Retailers krijgen de komende maanden en jaar te maken met stevige kostenstijgingen. Hogere loonkosten, aanhoudende inflatie en noodzakelijke investeringen in verduurzaming en digitalisering zetten de marges verder onder druk. Niet elke retailer kan deze ontwikkelingen even makkelijk opvangen. Wat betekent dit voor jouw bedrijfsvoering en welke stappen kun je nu al zetten om je voor te bereiden?
1. Loonkosten
Structureel hoger en moeilijk te dempen
- De krapte op de arbeidsmarkt (zeker in de detailhandel waar de concurrentie met horeca, zorg en logistiek sterk is) maakt het aannemelijk dat er extra’s worden ingezet om personeel te behouden.
- Aangezien personeelskosten vaak een groot deel van de omzet beslaan (bij fysieke winkels), betekent dit dat veel ondernemers moeten zoeken naar automatisering of herverdeling van arbeid.
| Personeelskosten in % van de omzet | Personeelskosten in % van de totale kosten (uitgangspunt 40%) | |
| Eenmanszaak | 14-18 | 35-45 |
| Vennootschap onder firma | 10-14 | 25-35 |
| BV structuur | 16-20 | 40-50 |
2. Inflatie
Langdurig boven het streefniveau van de ECB
- De inflatieverwachtingen (3,2% in 2025, 2,6% in 2026) betekenen dat de algemene prijsdruk op inkoop, energie, huur en diensten blijft bestaan, ook al vlakt die iets af.
- Het risico is dat de consumentenbestedingen niet in hetzelfde tempo meestijgen, zeker als het besteedbaar inkomen van huishoudens onder druk blijft staan. Het consumentenvertrouwen en de koopbereidheid staan al langere tijd onder druk blijkt uit cijfers van het CBS.
- Voor veel retailers betekent dit een druk op marges, tenzij prijsverhogingen kunnen worden doorgevoerd, wat bij niet-unieke producten lastig is.
- Kosteninflatie zonder prijsdoorrekening betekent marge-erosie. Veel retailers kunnen niet alle kostenstijgingen doorberekenen aan klanten vanwege hevige concurrentie (zowel online als fysiek). Dit betekent dat er bij gelijkblijvende omzet een directe druk op de brutomarge ontstaat.
3. Transitie-uitdagingen
Noodzakelijk, maar moeilijk te dragen
- Uit onderzoek blijkt dat 1,2% van de omzet voor investeringen in verduurzaming, digitalisering en talentontwikkeling nodig is. Tegelijk realiseren we ons dat deze fors is. Zeker voor kleinere retailers of ketens met lage marges.
- De verduurzaming van vastgoed is een kritische factor. Voor huurders leidt dit tot afhankelijkheid van de vastgoedeigenaar (en risico op hogere huren), terwijl eigenaren geconfronteerd worden met verplichte verduurzamingsmaatregelen (zoals energielabel C of B).
- Digitalisering en talentontwikkeling zijn belangrijk om concurrerend te blijven, maar krijgen vaak te weinig structurele aandacht omdat ze niet direct tot omzetverhoging leiden.
- Verder zien we als INretail nog een aantal ontwikkelingen die kostenverhogend werken. Denk aan huurmarktontwikkelingen, eisen aan weerbaarheid van retail, netcongestie, stijgende energieprijzen en veranderingen in het betalingsverkeer. Neem dit mee in je begroting als stelpost voor onvoorziene uitgaven.
4. Segmentatie en ongelijkheid nemen toe
- Grote ketens hebben gemiddeld een betere toegang tot kapitaal en daarmee meer mogelijkheden om te investeren in verduurzaming en digitalisering.
- Onafhankelijke retailers of franchisers zullen het moeilijker krijgen om mee te bewegen, tenzij ze samenwerken in collectieven of via branchevereniging.
- Vooral in kleinere steden en dorpen of in winkelgebieden met lage bezoekersdichtheid zullen retailers verdwijnen of fuseren. De schaalvergroting zet zich voort.
Aan de slag
1. Strategisch personeelsbeleid en productiviteit
- Investeer in personeelsbehoud: flexibel roosteren, loopbaanontwikkeling, combinatie van mensen en technologie.
- Onderzoek waar (deel)automatisering of digitalisering (zoals zelfscankassa’s, AI-ondersteunde voorraadbeheer) rendabel is.
- Overweeg regionale samenwerking of inkoopcoöperaties om loondruk beter op te vangen.
2. Prijs- en waardepropositie herijken
- Analyseer waar je wel en niet prijzen kunt verhogen. Focus op toegevoegde waarde (bijv. ambacht, ervaring, duurzaamheid) om prijsdruk te kunnen weerstaan.
- Verhoog indien mogelijk de omzetsnelheid van voorraden om minder werkkapitaal vast te houden.
3. Stapsgewijze verduurzaming
- Verduurzaming faseren: begin met quick wins (zoals LED, isolatie, energiemanagementsystemen).
- Werk samen met vastgoedeigenaren of gebruik subsidiemogelijkheden zoals SVM, EIA of gemeentelijke regelingen.
- Gebruik duurzaamheid ook als marketinginstrument, vooral als het zichtbaar is voor klanten (bijv. lokale productie, hergebruik, energieneutraal pand).
4. Digitalisering niet meer uitstellen
- Bouw stap voor stap aan digitale aanwezigheid (POS-systemen, klantdata, webshop, CRM).
- Investeer in data-analyse om klantgedrag en voorraden beter te begrijpen.
- Overweeg deelname aan digitale platforms of white-label oplossingen om schaalvoordelen te benutten.
5. Zoek collectieve oplossingen
- Via brancheorganisatie, centrummanagement of inkoopgroepen kunnen retailers krachten bundelen op het gebied van personeel, energie-inkoop, training en digitalisering.
- Inretail pakt lobby op voor structurele ondersteuning van transitie-investeringen, bijvoorbeeld via garantiefondsen of publiek-private samenwerkingen maar kijk ook naar lokale mogelijkheden.
