Onderdeel van de EU-richtlijn Modernisering Consumentenbescherming is nieuwe regelgeving rondom het vergelijken van een nieuwe prijs en een eigen, voorafgaande prijs. In de Nederlandse regelgeving is dit onderdeel van kracht geworden op 1-1-2023.
Het niet naleven van deze nieuwe wetgeving kan een zogenaamde oneerlijke handelspraktijk zijn. Dit geeft de consument bepaalde rechten, waaronder ontbinding van de koop, én de Autoriteit Consument en Markt (ACM) kan dan handhavend optreden, met een mogelijke boete tot gevolg.
Referentieprijs
De nieuwe wetgeving geldt voor prijsvergelijkingen met vorige eigen prijzen, hier gemakshalve ‘van/voor-prijzen’ genoemd. Of de korting in procenten of met een bedrag wordt aangeven, is niet relevant. De ‘van’-prijs, in de wet referentieprijs genoemd, moet de laagste prijs zijn die een ondernemer in een periode van 30 dagen voorafgaand aan de aanbieding heeft gevoerd. Kort gezegd: is jouw product de afgelopen 30 dagen lager geprijsd geweest dan de normale prijs, dan moet de ‘van’-prijs die lagere verkoopprijs zijn.
Hierdoor is het dus niet langer mogelijk om (nep)aanbiedingen te doen door vlak voor een aanbieding de prijs te verhogen en zo het verschil in prijs met de aanbieding schijnbaar te vergroten. Zie hiervoor onderstaande afbeelding als voorbeeld:
Uitzonderingen
In de richtlijn zijn ook uitzonderingen opgenomen:
Goederen die de ondernemer pas minder dan 30 dagen verkoopt of goederen die snel bederven/met een beperkte houdbaarheid
Je mag tot 30 dagen na de introductie een lagere prijs hanteren dan die je later als normale prijs gaat hanteren en toch met die latere prijs vergelijken.
Bederfelijke waar mag vergeleken worden met de prijs die gold direct voor de prijsvermindering.
Progressieve prijsvermindering
Het is toegestaan om als van-prijs de prijs te vermelden die gold voorafgaand aan de aankondiging van de eerste prijsvermindering (de oorspronkelijke prijs), als sprake is van een onafgebroken opeenvolging van prijsverminderingen. Let op: je mag dus niet tussentijds de prijs weer verhogen en aangeven dat er sprake is van een korting. Zie onderstaande twee afbeeldingen ter verduidelijking. Afbeelding één schetst de progressieve prijsvermindering en afbeelding twee geeft weer dat tussentijdse prijsverhogingen en daaropvolgende ‘aanbiedingen’ niet zijn toegestaan:
Dit was een belangrijk lobbypunt voor INretail. Als Nederland niet van de uitzonderingsmogelijkheid voor progressieve prijsvermindering gebruik zou hebben gemaakt, dan zou de transparante manier van afprijzen in bijvoorbeeld de modebranche niet meer mogen. Deze lobby is gedeeltelijk succesvol geweest. Er is wel gebruik gemaakt van de uitzondering voor opeenvolgende afprijzingen, maar na 3 maanden moet alsnog de basisregel worden toegepast. Ook moet er vergeleken worden met de laagste prijs van de afgelopen 30 dagen. INretail is van mening dat het nog wel erbij vermelden van de oorspronkelijke prijs mogelijk moet zijn*, maar waarschijnlijk alleen als beide referentieprijzen evenveel aandacht krijgen in het aanbod, anders zou het misschien toch misleidend zijn.
Wanneer wel of niet van toepassing?
De regelgeving:
- geldt voor producten, niet voor (digitale) diensten en digitale inhoud;
- geldt voor alle distributiekanalen, dus zowel online als offline;
- geldt voor mededelingen van de ondernemer dat de verkoopprijs is verlaagd ten opzichte van de vorige verkoopprijs. Vorige prijs = in de afgelopen 30 dagen;
- bepaalt niet hoe lang de vorige prijs moet zijn gevoerd en ook niet hoe lang de prijsverminderingsactie mag zijn;
- beperkt niet de vrijheid van de ondernemer om zelf prijzen vast te stellen (waaronder direct voorafgaand aan de prijsvermindering);
- geldt niet voor generieke communicatie als hierbij geen specifieke (meetbare) prijsvermindering wordt aangekondigd. Voorbeelden: ‘laagste prijs!’, ‘promotie!’, ‘SALE’, ‘introductieprijs!’;
- geldt niet voor prijsvergelijkingen met een verkoopadviesprijs, de prijs die een concurrent hanteert, of een andere referentieprijs (let op: het moet voor de consument duidelijk zijn welke soort ‘van’-prijs gebruikt wordt, anders kan het een oneerlijke handelspraktijk zijn);
- geldt ook voor verkopers van buiten de EU, die zich richten op EU-consumenten.
Als er herhalende prijsacties zijn, waarbij de herhaling binnen de 30 dagen plaatsvindt, geeft de overheid aan dat de 30-dagen-basisregel normaal van toepassing is. Er moet dan goed nagedacht worden over de manier waarop de referentieprijs waarmee wordt vergeleken, wordt weergegeven.*
Op algemene prijsverminderingsacties, zoals ‘vandaag op alles 20% korting’, hoeven geen ‘van’-prijzen op die algemene aankondiging te staan. Maar de 30-dagen-basisregel is wel van toepassing: wanneer een bepaald product in de afgelopen 30 dagen dus een lagere prijs heeft gehad dan normaal, dan moet die lagere prijs de ‘van’-prijs zijn en dus wél op het artikel/schap staan vermeld. Voorbeeld: een jurk is vorige week in de aanbieding geweest van € 100 voor € 80. Vandaag geldt 20% korting op alles. Dan moet op de jurk de prijs van € 80 staan en moet je daarover nog 20% korting geven.*
In eerdere digitale sessies is aangegeven dat de 30-dagen-regel niet geldt voor aanbiedingen waarbij de aankoop van een product in combinatie met een ander product goedkoper is, bijvoorbeeld 1+1 gratis, 2 voor de prijs van 1 of 2e product halve prijs.*
Geldt het ook voor gepersonaliseerde prijzen? De richtlijn stelt dat consumenten geïnformeerd moeten worden als de prijs gepersonaliseerd is door middel van geautomatiseerde besluitvorming. Als de gepersonaliseerde prijs conform deze regeling een aankondiging van een prijsvermindering betreft, dan zijn zowel de richtlijn prijsaanduiding als de richtlijn consumentenrechten van toepassing, is de inschatting.*
Oneerlijke handelspraktijken
Voor alles geldt dat als een aanbieding wel voldoet aan de nieuwe regelgeving, er toch sprake kan zijn van een oneerlijke handelspraktijk. Denk bijvoorbeeld aan het hanteren van een van-prijs gedurende 1 dag, langer dan 30 dagen geleden, als kunstgreep om met deze van-prijs te kunnen vergelijken, of aan een aanbieding die vele maanden geldt en de vorige prijs wel erg lang geleden is.
Conclusie
Samengevat kan worden gesteld dat de regels ten aanzien van vergelijkingen met een vorige prijs hiermee gereguleerd worden. Er kan echter nog steeds worden vergeleken met anders genoemde prijzen, waar de regelgeving niet op toeziet. Het motto daarbij is: zo lang de klant maar exact weet waarmee de nieuwe prijs/de korting/het kortingsbedrag wordt vergeleken, er geen sprake van misleiding en een oneerlijke handelspraktijk sprake is.
* Dit betreft de interpretatie van de nieuwe regelgeving door de Nederlandse overheid of INretail. Er wordt een voorbehoud gemaakt ten aanzien van een mogelijke andere beoordeling door een gerechtelijke instantie.
