Het overnemen van een familiebedrijf verschilt zakelijk niet veel van de overname van een niet-familiebedrijf. Het doorloopt dezelfde fases. Echter, de dynamiek binnen een familiebedrijf kan ingewikkelder zijn. Het gaat verder dan puur zakelijke relaties – de banden reiken tot ver buiten de kantoordeuren.
De cruciale vragen van de overname
In de beginfase van de overname, zijn er een aantal belangrijke vragen die de verkoper moet beantwoorden:
- Hoe cruciaal is het dat het bedrijf in familiebezit blijft?
- Is er een geschikte opvolger in de familie?
- Zou een externe partij misschien beter zijn voor het bedrijf?
- Hoe wordt het eigendom verdeeld? Onder alle kinderen of enkel de opvolger?
- Hoe wordt harmonie in de familie behouden en hoe voorkom je onnodige spanningen?
Belangrijke overwegingen bij de overdracht
Het is belangrijk om op verschillende momenten tijdens de overdracht stil te staan bij bepaalde aandachtspunten:
- Emoties kunnen hoog oplopen. Let op voor wat we ‘familieblindheid’ noemen.
- Beoordeel zorgvuldig of de beoogde opvolger de benodigde kwaliteiten heeft. Overweeg eventueel een ondernemerschapstest.
- Blijf open voor potentiële kandidaten van buiten de familie.
Gefaseerde overdracht: de overgang gemakkelijker maken
Bij een familieoverdracht kan het nuttig zijn om te kiezen voor een gefaseerde overgang. Dit houdt in dat je geleidelijk meer verantwoordelijkheden overdraagt aan de opvolger. Dit stelt iedereen in staat om zich voor te bereiden op hun toekomstige taken. Het is essentieel dat de opvolger een ondernemingsplan opstelt waarin hij zijn visie op de strategie en voortgang van het bedrijf uiteenzet. Dit plan zal dienen als basis voor een eventuele financieringsaanvraag.
Schenken of erven: De fiscale kwestie
Overweeg je om jouw bedrijf te schenken of te laten erven? De ontvanger moet schenk- of erfbelasting betalen over de waarde van het bedrijf. Indien de ontvanger de onderneming wil voortzetten, kan hij gebruik maken van de bedrijfsopvolgingsregeling. Dit kan leiden tot minder of zelfs geen belasting.
Een familiebedrijfsoverdracht is een complex proces met vele variabelen. Naast de zakelijke aspecten zijn de familiebanden en emotionele overwegingen net zo belangrijk. Zorgvuldigheid is hier de sleutel.
